KONKA (BURUN ETİ) NEDİR ?
Konka veya halk arasındaki deyişi ile burun eti denilen yapı burundan soluduğumuz havanın ısıtılıp nemlendirilmesini sağlar. Konkalar burnun her iki tarafında sıklıkla 3’er adet bulunurlar ve burun içindeki konumlarına göre üst konka, orta konka ve alt konka olarak isimlendirilirler. Konkalar yumuşak doku ve kemik olarak iki kısımdan oluşmaktadır ve hastalıklar genellikle bu iki kısımdaki büyüme ve/veya yapısal-gelişimsel anormallikler nedeniyle meydana gelmektedir. Klinikte üst konka rahatsızlıklarına hemen hiç rastlanmazken en sık alt konka ve daha az sıklıkta orta konka rahatsızlıkları gözlenir.
KONKA (BURUN ETİ) HASTALIKLARI NEDEN OLUR ?
Klinik olarak en sık karşılaşılan alt konkanın hipertrofisidir (büyümesidir). Alt konkadaki bu büyüme sıklıkla yumuşak doku kaynaklı olmakla beraber kemik büyümesi veya her iki yapının birden büyümesi şeklinde de olabilmektedir. Hangi yapıda büyüme olduğunun saptanması tedavi seçimi açısından önemlidir. Konka büyümesi sıklıkla alerjisi olan kişilerde, septum deviasyonu (burun kemik eğriliği) bulunan kişilerde ve hormonal değişikliklere bağlı olarak gebelerde görülür. Orta konka ile ilgili olarak en sık karşılaşılan hastalık “konka bülloza” adı verilen konkanın kemik yapısının içinde hava olması durumudur. Çok küçük ve önemsiz olabileceği gibi burun pasajını ileri derecede daraltacak seviyede büyük de olabilmektedir. Ayrıca, orta konkanın doğuştan şekil anormallikleri mevcut olup kimi zaman klinik önem taşır ve tedavi edilmesi gerekir. Konka rahatsızlıkları kişide genellikle burun tıkanıklığına neden olur. Bu durum en sık alt konka hipertrofisinde belirgindir. Orta konkayı ilgilendiren konka bülloza ise ileri derecede büyük olmadıkça çoğunlukla burun tıkanıklığına sebep olmayıp, sinüslerin açıldıkları delikleri daraltarak tekrarlayan sinüzitlere neden olabilir. Bu nedenle de genellikle ileri tetkik için istenen sinüs tomografisinde saptanırlar. Aynı şekilde paradoks orta konka da sinüzit gelişimini kolaylaştırarak şikâyetlere sebep olabilir.
KONKA (BURUN ETİ) HASTALIKLARI NE GİBİ ŞİKAYETLERE YOL AÇAR ?
En sık burun tıkanıklığına neden olur. Alerjik bir hastalık sebebi ile geliştiğinde kaşıntı, hapşuruk ve su gibi burun akıntısı eşlik edebilir. Orta konkayı ilgilendiren konka bülloza ise çoğunlukla bir şikayete sebep olmayıp, çok büyük olduğunda sinüslerin açıldıkları delikleri daraltarak tekrarlayan sinüzitlere neden olabilir. Konka (burun eti) hastalıklarına nasıl tanı konulur? Çoğunlukla burun muayenesi yeterli olmaktadır. Hastalık kimi zaman hipertrofi konka ön ucunda olmayıp arka uçta meydana gelmektedir. Bu yüzden hastalara endoskopik muayene yapılarak tüm konka yapısı görülmeye çalışılmalıdır. Endoskopik muayene pratik ve acısız bir işlemdir. Hava yolu geniz bölgesine kadar detaylı bir şekilde incelenir. Endoskopik muayene sonrası bilgisayarlı tomografi vasıtasıyla ileri inceleme gerekli olabilir. Tomografi ayrıca sinüslerin durumu ile ilgili bilgi vererek tedavi planlamasında yardımcı olur.
KONKA (BURUN ETİ) HASTALIKLARI NASIL TEDAVİ EDİLİR ?
Alt konka hipertrofilerinin tedavisini belirlemek için hastalığın neden kaynaklandığını ortaya koymak önemlidir. Sıklıkla alerjik kişilerde görülen bu problem için çoğunlukla kortizon türevi içeren burun spreyleri kullanılarak tedavi sağlanabilmektedir. Ancak bu tedavi yöntemine direnç gösteren durumlarda, teknoloji ve ileri cerrahi yöntemler sayesinde hastalık çok daha konforlu bir şekilde tedavi edilebilmekte ve hızlıca iyileşme sağlanabilmektedir. Hangi yöntem seçilirse seçilsin havayı ısıtıp nemlendirmeyi sağlayan “mukoza” kısmına zarar vermekten mutlaka kaçınılması gerekir. Dolayısıyla cerrahi olarak kesip çıkartmak gibi mukozayı yok eden yöntemler günümüzde neredeyse hiç uygulanmamaktadır. Daha sıklıkla mukoza altı dokuların ısıtılması ve burada bir nedbe dokusu yaratılarak küçültülmesi işlemi uygulanmaktadır. Doku direncini ölçen, dokuya fazla enerji vermeden akımı kendisi kesen modern radyo frekans aletleri ile işlem çok kolay ve komplikasyonsuz olarak yapılabilmektedir. Ayrıca konkanın kemik kısmında büyüme olması durumunda sadece kemik kısım çıkarılarak başarılı sonuçlar alınmaktadır. Ameliyat lokal ya da genel anestezi altında yapılabilir. Orta konka büyümeleri hastada burun tıkanıklığı veya sinüzit gibi herhangi bir şikayete neden olmamış ise müdahale gerekmez. Ancak bu büyüme burun tıkanıklığı ve/veya kronik sinüzite neden olduysa sıklıkla cerrahi müdahale gerekir.